WORK IN PROGRESS

Vivondas

A

Sligaziun

products da graun macarun, paun, pulenta, ris
carn e pèsch ligiongia, puolpa, schambun, carnpiertg, salm, pulé
products da latg caschiel, groma, jogurt, encugliada, pischada, latg
fretgs meil, farbun, tscherescha, iua, pér, puauna, banana, citrona
legums truffel, finotg, riebla, cucumera, tschaguola, salata, tomata
bubrondas latg, caffè, suc, vin ,vinars, aua

 

T S C H U G A L A T A I S C H I U S A L
I E V Z U C H E R P E I V E R P E T T A

Erklärung

Per activar la presavida sa la scolasta prender differentas vivondas en scola. Ella sa dumandar ils students co ins di a quellas vivondas per romontsch. La scolasta sa entscheiver culs plaids ch'ein fetg semeglionts al tudestg (banana, tomata, …) e sa cuntinuar cun plaids, nua ch'ils students san far la punt tier auters lungatgs (paun, schambun, vin, latg, …). 

 

Idea:

La scolasta noda quater categorias vid la tabla: da magliar, da beiber, caussas ch'ins drova per magliar ni beiber, autras caussas. Ella explichescha mintga categoria cun in moviment che va a prau. Silsuenter prelegia ella singuls plaids dallas differentas categorias. Suenter mintga plaid fan ils students il moviment che va a prau culla categoria adattada. Silsuenter vegnan las differentas sligiaziuns discutadas. La scolasta animescha ils students da far la punt tier auters lungatgs.

 

Exempels per plaids:

da magliar banana, paun, schambun, tomata, finotg, carn, ...
da beiber latg, vin, suc, aua, …
caussas ch'ins drova per magliar ni beiber cunti, taglier, savetscha, tschadun, scadiola, ...
autras caussas scua, letg, rispli, zaunga, …

 

Silsuenter sclarescha la scolasta la muntada dallas differentas categorias dil pensum A (products da graun, carn e pèsch, products da latg, fretgs, legums, bubrondas). Ils students sligian il pensum A e discuteschan la muntada dil plaid da sligiaziun 'tschavera'.

B

Erklärung

Ils students colligian las differentas tschaveras cullas indicaziuns da temps che van aprau. Igl ei impurtont che la scolasta fetschi attents ils students en quei connex ch'il plaid marenda vegni en certas regiuns (p.ex. Lumnezia) era duvraus sco sinonim per gentar.

D

Erklärung

Ils students drovan il taglier sco basa per in diagram, cul qual els visualiseschan lur atgnas disas da magliar. Els partan il taglier en differents secturs pli gronds e pli pigns ed indicheschan cun ina colur da tgei categoria da vivonda ch'ei setracta mintgamai. Els secturs nodan els ils products dalla categoria ch'els maglian il pli savens. Era il migiel partan ils students en secturs da differenta grondezia e nodan mintgamai las bubrondas che van aprau.

E

Erklärung

Ils students empleinan la tabella cun lur products preferi ed explicheschan cuortamein, daco ch'els drovan quels products per viver. Silsuenter presentan els lur products alla classa. Per dar als students ina survesta dallas rispostas, noda la scolasta las vivondas che vegnan numnadas vid la tabla. Sche ina vivonda vegn numnada ina secunda ga, fa ella in streh davos il plaid. Alla fin sa ella dumandar il suandont:

Tgei products ein impurtonts per tuts/per ils biars?  
Tgeinins ein ils tschun products preferi dalla classa?
Tgei products han mo singuls students eligiu?

Daco dat ei differenzas? 

Rispostas pusseivlas:

- differentas preferenzas da gust

- differentas disas

- differents stils da viver

- differentas filosofias da senutrir (Tgei ei saun?) – punt alla proxima incumbensa

F

Erklärung

Ils students legian ils tips dall'onda Vivi e colureschan ils messadis che van aprau cun lur atgna filosofia da senutrir. Per evaluar ils pensums, sa la scolasta preleger ils tips. Ils students che han il medem meini sco l'onda Vivi san mintgamai star sin peis. Alla fin sa la scolasta dumandar tgei tips che polariseschan il pli fetg e schar far ils students supposiziuns, daco che quei ei aschia.

G

Erklärung

Ils students scrivan in text en lur carnet da scriver. Sco evaluaziun san ils students exponer lur carnets ed ils constudents fan in tur tras las retschas per leger tgei ch'ils auters han formulau. El plenum sa la scolasta tschentar las suandontas damondas:

Tgei tip polarisescha il pli fetg?
Cun tgei tip essas vus insumma buc d'accord?
Tgei tip suondas ti cun success?