A
Sligaziun
Tier la 2. conjugaziun vegn la silba finala pronunziada, tier la 3. conjugaziun l'emprema silba.
Ei dat duas variantas ch'ein correctas (p.ex. vendin e vendein).
Tier la 2. conjugaziun vegn la silba finala pronunziada, tier la 3. conjugaziun l'emprema silba.
Ei dat duas variantas ch'ein correctas (p.ex. vendin e vendein).
emblidar | veser | vegnir | |
jeu | emblidel | vesel | vegn(el) |
ti | emblidas | vesas | vegn(a)s |
el/ella | emblida | vesa | vegn |
nus | emblidein | vesein/-in | vegnin |
vus | emblideis | veseis/-is | vegnis |
els/ellas | emblidan | vesan | vegnan |
Jeu gidel tei da far ina petta.
Els teman da vegnir memia tard.
Ti vendas tiu velo per fr. 100.
El senta buc il freid.
Nus regalein temps.
Vus giavischeis tut il bien ad el.
Jeu vesel ch'el ha plascher.
Nus sunein in toc da Mozart per tei.
Andri e Ladina vegnan questa sera a tscheina.
Vus tarmetteis ad el il pac per posta.
Mauro selegra sin siu natalezi.
Ti dumbras tochen diesch.
Nus passentein bugen il temps cun tei.
Ella mira da finiastra ora.
En dus dattan ils students il giug 'Quater gudogna' cun agid dil model da copiar (1. fegl). Ils students prendan fleters da differentas colurs. In suenter l'auter empleinan ils students da sutensi ils caums cun las differentas fuormas da verbs. Igl adversari controllescha, sche la fuorma ei correcta e cuntinuescha lu da sia vart. La finamira ei d'emplenir ils caums aschia ch'ei dat quater dad ina colur en ina retscha – verticalmein, horizontalmein ni era diagonalmein. Il giug ei lu a fin ni ch'el sa era vegnir giugaus tochen che l'entira tabella ei emplenida. Gudignau ha lu quei student che ha dumignau las pli biaras ga ina retscha da quater. Sil model da copiar (2. fegl) sesanflan ils verbs dil giug 'Quater gudogna' culs verbs conjugai.
Contas minutas per di telefoneschas ti?
Cun tgi festiveschas ti tiu natalezi?
Tgei cudischs fascineschan tei?
Tgei persuna capescha tei il meglier?
Co exerciteschan ins il pli efficientamein las fuormas da verbs?
Ils students legian il memo, empleinan las damondas e dattan risposta allas damondas. La scolasta sa silsuenter tschentar las suandontas damondas ed ils students che san dar risposta cun 'gie' stattan mintgamai sin peis.
• | Ti eis ina persuna che telefonescha dapli che 10 minutas per di. |
• | Ti eis ina persuna che telefonescha quasi mai. |
• | Ti eis ina persuna che telefonescha dapli che 2 uras per di. |
• | Ti festiveschas tiu natalezi cun ina gronda fiasta. |
• | Ti festiveschas buc tiu natalezi. |
• | Crimis fascineschan tei. |
• | Historias d'amur fascineschan tei. |
• | La persuna che capescha tei il meglier stat cun tei en casa. |
• | Verbs exerciteschan ins il meglier cun dar giugs. |
capir: jeu capeschel, ti capeschas, el/ella/ins capescha, nus capin, vus capis, els/ellas capeschan
gratular: jeu gratuleschel, ti gratuleschas, el/ella/ins gratulescha, nus gratulein, vus gratuleis, els/ellas gratuleschan
festivar: jeu festiveschel, ti festiveschas, el/ella/ins festivescha, nus festivein, vus festiveis, els/ellas festiveschan
telefonar: jeu telefoneschel, ti telefoneschas, el/ella/ins telefonescha, nus telefonein, vus telefoneis, els/ellas telefoneschan
finir: jeu fineschel, ti fineschas, el/ella/ins finescha, nus finin, vus finis, els/ellas fineschan
exercitar: jeu exerciteschel, ti exerciteschas, el/ella/ins exercitescha, nus exercitein, vus exerciteis, els/ellas exerciteschan
fascinar: jeu fascineschel, ti fascineschas, el/ella/ins fascinescha, nus fascinein, vus fascineis, els/ellas fascineschan
ademplir: jeu adempleschel, ti adempleschas, el/ella/ins ademplescha, nus ademplin, vus ademplis, els/ellas adempleschan
survir: jeu surveschel, ti surveschas, el/ella/ins survescha, nus survin, vus survis, els/ellas surveschan
fixar: jeu fixeschel, ti fixeschas, el/ella/ins fixescha, nus fixein, vus fixeis, els/ellas fixeschan
evitar: jeu eviteschel, ti eviteschas, el/ella/ins evitescha, nus evitein, vus eviteis, els/ellas eviteschan
En dus dattan ils students il giug 'neghentar bastiments' (model da copiar). Mintga student marchescha sin siu fegl ils quater bastiments. Ils students damondan ussa alternontamein in l'auter cun formular la fuorma dil verb dil camp corrispundent (p.ex. ellas capeschan). Aschia san els avisar in camp dalla tabella digl adversari e mirar, sch'in bastiment ni ina part da quel sesanfli sin quei camp. Sch'igl adversari ha plazzau leu in bastiment (ni era mo ina part da quel), ei quei bastiment tucs e sa vegnir marcaus cun ina crusch. Sch'igl ei nuot sin quei camp, vegn quei camp marcaus cun in punct (per ch'ins sappi ch'ins hagi gia dumandau quei camp). Gudignau ha quel che ha tuc sco emprem tut ils bastiments da siu adversari.
Exempel:
jeu | ti | el | ella | ins | nus | vus | els | ellas | |
capir | |||||||||
gratular | |||||||||
festivar | |||||||||
telefonar | |||||||||
finir | |||||||||
exercitar | |||||||||
fascinar | |||||||||
ademplir | |||||||||
survir | |||||||||
fixar | |||||||||
evitar |
Scrivas ti bugen?
Tgi scriva regularmein a ti?
Tgei scrivas ti il pli bugen?
Scrivan ins ozildi giavischs da natalezi plitost sco carta ni per sms?
Ils students legian avon in a l'auter lur cartas da natalezi ed il vischin/la vischina gida d'optimar la carta. Avon ch'ella vegni scretta da schuber e tarmessa, curregia la scolasta la carta da natalezi.
Las suandontas damondas san vegnir discutadas el plenum:
1. | Scrivas ti savens cartas da natalezi? Ni plitost sms? |
2. | A tgi scrivas ti? |
3. | Da tgi survegns ti cartas da natalezi? |
4. | Tgei ei pli bi – survegnir ina carta ni in telefon sin natalezi? |