Scazi da plaids
il cumün
Eu stun in ün cumün.
das Dorf
Ich wohne in einem Dorf.
l'Engiadina Bassa
L'Engiadina Bassa es la part suot da l'Engiadina.
das Unterengadin
Das Unterengadin ist der untere Teil des Engadins.
la staziun
Il tren as ferma a la staziun in nos cumün.
der Bahnhof
Der Zug hält am Bahnhof in unserem Dorf.
var
In var desch minuts eschat a la staziun.
ungefähr
In ungefähr zehn Minuten seid ihr beim Bahnhof.
il minut
Il prossem tren parta in desch minuts.
die Minute
Der nächste Zug fährt in zehn Minuten.
a pè
A pè as douvra var 20 minuts fin a la staziun.
zu Fuss
Zu Fuss braucht man etwa 20 Minuten bis zum Bahnhof.
la val
L’Engiadina es üna bellischma val.
das Tal
Das Engadin ist ein wunderschönes Tal.
la vicinanza
La staziun es in vicinanza da la baselgia.
die Nähe
Der Bahnhof ist in der Nähe der Kirche.
tanter
Guarda es situà ot sur la val tanter Lavin ed Ardez.
zwischen
Guarda liegt hoch über dem Tal zwischen Lavin und Ardez.
il tren
Cura parta il prossem tren per Cuoira?
der Zug, die Eisenbahn
Wann fährt der nächste Zug nach Chur?
as fermar
eu am ferm, nus ans fermain
As ferman ils trens a la staziun da Guarda?
halten, anhalten
Halten die Züge am Bahnhof in Guarda?
però
Il film am plaschess, quel düra però lönch.
aber
Der Film würde mir gefallen, er dauert aber lange.
sün dumonda
Ils trens a la staziun da Guarda as ferman be sün dumonda.
auf Verlangen
Die Züge am Bahnhof Guarda halten nur auf Verlangen.
l'auto da posta
Da la staziun da Guarda va ün auto da posta in cumün.
das Postauto
Vom Bahnhof in Guarda fährt ein Postauto ins Dorf.
manar
eu main, nus manain
Ingio maina quista via?
führen
Wohin führt dieser Weg?
la glieud
L’auto da posta maina la glieud sü Guarda.
die Leute
Das Postauto führt die Leute nach Guarda.
pac, paca
La staziun es pac dalöntsch dal cumün.
wenig
Der Bahnhof ist unweit des Dorfes entfernt.
il tschientiner
Las chasas engiadinaisas a Guarda sun dal 16. e 17. tschientiner.
das Jahrhundert
Die Engadinerhäuser in Guarda stammen aus dem 16. und 17. Jahrhundert.
daspö
Daspö cura fa Guarda part dal cumün da Scuol?
seit
Seit wann ist Guarda Teil der Gemeinde Sent?
il tschêlsura
Il tschêlsura da la baselgia es fich bel!
die Zimmerdecke
Die Decke der Kirche ist sehr schön!
la sala da mangiar
Da la sala da mangiar as vezza süllas muntognas.
das Esszimmer
Vom Esszimmer aus sieht man in die Berge.
il stil floreal
La chasa es gnüda fabrichada in stil floreal.
der Jugendstil
Das Haus ist im Jugendstil gebaut worden.
la vopna
La vopna da Guarda muossa ün gial nair cun griflas cotschnas.
das Wappen
Das Wappen von Guarda zeigt einen schwarzen Hahn mit roten Spornen.
intagliar
eu intagl, nus intagliain
Eu n'ha cumprà ün curtè d'intagliar.
schnitzen, einschneiden
Ich habe ein Schnitzmesser gekauft.
il gial
Nos vaschins han bleras giallinas ed ün bellischem gial.
der Hahn
Unsere Nachbarn haben viele Hühner und einen schönen Hahn.
la leua / la lengua
Il gial sülla vopna da Guarda chatscha oura sia leua grischa.
die Zunge
Der Hahn auf dem Wappen von Guarda streckt seine graue Zunge aus.
la craista
La craista da gial es cotschna.
der Kamm
Der Hahnenkamm ist rot.
la grifla
Las chommas e las griflas dal gial sun cotschnas.
die Kralle
Die Beine und die Krallen des Hahns sind rot.
l’emblem
La Punt da Gurlaina es ün dals emblems da Scuol.
das Wahrzeichen
la vigilanza
Ün simbol dal gial sülla vopna da Guarda es la vigilanza.
die Wachsamkeit
Das Symbol des Hahns auf dem Wappen von Guarda ist die Wachsamkeit.
la doctrina
Il gial es ün emblem marcant da vigilanza sur da la doctrina evangelica in Engiadina Bassa.
die Lehre
Der Hahn ist ein ausgeprägtes Emblem der Wachsamkeit über die evangelische Lehre im Unterengadin.
la survista
Da Guarda s’haja üna survista excellenta süls contuorns.
die Übersicht
Von Guarda aus hat man eine wunderbare Aussicht auf die Umgebungen.
la baselgia
La baselgia da Guarda es gnüda fabrichada dal 1483.
die Kirche
Die Kirche in Guarda wurde 1483 gebaut.
intuorn
Intuorn mezzanot as vezza il meglder las stailas.
herum, um, gegen, ungefähr
Um Mitternacht sieht man die Sterne am besten.
ingrondir
eu ingrondisch, nus ingrondin
Quista chasa veglia es gnüda ingrondida plüssas jadas.
vergrössern
Dieses alte Haus wurde mehrmals vergrössert.
il vout incruschà
La baselgia ha ün bellischem vout incruschà.
das Kreuzgewölbe
Die Kirche hat ein wunderschönes Kreuzgewölbe.
il clucher
Ils cluchers da las baselgias refuormadas han sü ün gial.
der Kirchturm
la chaplina
Il clucher da quista baselgia ha üna chaplina da lain.
der Helm
a piz
Quista baselgia ha ün clucher a piz.
spitz / spitzig
Diese Kirche hat einen spitzen Glockenturm.
sulagliv
Guarda es ün cumün fich sulagliv.
sonnig
Guarda ist ein sehr sonniges Dorf.
sboccar
L’En sbocca a Passau i’l Danubi.
münden
Der Inn mündet in Passau in die Donau.
ragiundschibel, ragiundschibla
Es quist cumün ragiundschibel eir culs mezs publics?
erreichbar
Ist diese Gemeinde auch mit öffentlichen Verkehrsmitteln erreichbar?
la serpentina
A Guarda maina üna via cun plüssas serpentinas.
die Serpentine, die kurvenreiche Strasse
Der Weg nach Guarda führt über mehrere Serpentinen.
l'uschöl, ils uschöls/uschous
La chasa da Uorsin ha uschöls verds.
der Fensterladen
Das Haus des Schellenurslis hat grüne Fensterläden.
insè
Che til vain insè imbüttà?
eigentlich
Was wird ihm eigentlich vorgeworfen?
pitturesc
Bleras chasas engiadinaisas sun fich pitturescas.
malerisch
Viele Engadinerhäuser sind sehr malerisch.
nempe
Eu cugnuọsch be duos cumüns, nempe Guarda ed Ardez.
nämlich
Ich kenne nur zwei Dörfer, nämlich Guarda und Ardez.
cuntschaint, cuntschainta
Uorsin es cuntschaint sün tuot il muond.
bekannt
Ursin ist auf der ganzen Welt bekannt.
visavi (a)
L’ustaria es güsta visavi a la scoula.
gegenüber
Das Restaurant liegt gleich gegenüber der Schule.
anteriur
In quist edifizi as rechattaiva l’anteriura chasa cumünala.
ehemalig
la plazza da giovar
La plazza da giovar es ourasom cumün.
der Spielplatz
Der Spielplatz ist am Rande der Gemeinde/des Dorfes.
immez
Immez cumün esa ün bel bügl da lain.
inmitten, in der Mitte
Inmitten des Dorfs hat es einen Holzbrunnen.
il büro da posta
Ingio es il büro da posta?
das Postbüro
Wo ist das Postbüro?
sainza interrupziun
La plazza da giovar es averta sainza interrupziun.
durchgehend
Der Spielplatz ist durchgehend geöffnet.
la chasa cumünala
La chasa cumünala es averta be l’avantmezdi.
das Gemeindehaus
Das Gemeindehaus ist nur am Vormittag geöffnet.
tal, tala
Üna tala vista süllas muntognas nun haja amo mai vis.
solch(e, r)
Eine solche Aussicht auf die Berge hatte ich noch nie.
la fusiun
La fusiun da Guarda cun Scuol ha gnü lö dal 2015.
der Zusammenschluss
Der Zusammenschluss von Guarda und Scuol erfolgte 2015.
la scoula cumplessiva
Guarda vaiva plü bod üna scoula cumplessiva pel s-chalin bass.
die Gesamtschule
Guarda hatte früher eine Gesamtschule für die Unterstufe.
obain ... obain
A scoula secundara van ils uffants da Guarda obain a Scuol obain a Sent.
entweder ... oder
Die Sekundarschule besuchen die Kinder aus Guarda entweder in Scuol oder in Sent.
la chamonna
La chamonna as rechatta aint illa Val Tuoi.
die Berghütte, das Berghaus
Die Berghütte befindet sich im Val Tuoi.
la via champestra
Üna via champestra maina illa val.
der Feldweg
Ein Feldweg führt ins Tal.
fin
I’s po ir cul velo da muntogna fin pro la chamonna.
bis
Man kann mit dem Mountainbike bis zur Hütte fahren.
la fuschina
La veglia fuschina da Guarda es averta eir per visitaduras e visitadurs.
die Schmiede
Die alte Schmiede in Guarda ist auch für Besucherinnen und Besucher geöffnet.
la lavur
Illa fuschina vegnan fattas lavurs da metal.
die Arbeit
In der Schmiede werden Metallarbeiten ausgeübt.
il farrer
Ils farrers muossan lur lavurs e che ch’els prodüan. --> remarca Flavia: "... lavurs e ..."?
der (Eisen-)Schmied
Die Schmiede zeigen ihre Arbeiten, die sie produzieren.
il prodot
Illa fuschina vegnan fats bels prodots in metal.
das Produkt
In der Schmiede werden schöne Metallprodukte hergestellt.
il giast
Millis da giasts vegnan minch’on a far vacanzas in Engiadina ed in Val Müstair.
der Gast
Tausende von Gästen kommen jedes Jahr ins Engadin und ins Münstertal, um Ferien zu machen.
l'invista
La fuschina dà ün'invista illa lavur dal farrer.
der Einblick
Die Schmiede gibt Einblick in die Arbeit als Schmied/Metallbauer.
il manster
Il manster da farrer pretenda ün indschegn artischan.
der Beruf, das Handwerk
Der Beruf als Schmied setzt künstliches Geschick voraus.
l'oget
Uras dad or sun ogets da gronda valur.
das Objekt
Golduhren sind sehr wertvolle Gegenstände.
l'elavuraziun
Ils farrers da la fuschina da Guarda s'occupan da l'elavuraziun da metals.
die Verarbeitung
Die Schmiede/Metallbauer der Schmiede in Guarda beschäftigen sich mit der Metallverarbeitung.
procurar
eu procur, nus procurain
Ils Fränzlis da Tschlin han procurà pel divertimaint musical.
sorgen (für)
Die Fränzlis da Tschlin sorgten für die musikalische Unterhaltung.
il bainstar
Chi procura pro vus pel bainstar corporal?
das Wohl(befinden)
Wer sorgt bei euch fürs körperliche Wohlbefinden?